Dat de domtoren (klaar in 1382) op tal van schilderijen uit die tijd staat afgebeeld. Op het Lam Gods (1432) bijvoorbeeld, Vlaanderens trots. Privé-retabel ter verfraaiing van een privé-kapel in de Gentse kathedraal, helemaal alleen bedoeld voor de familie Vijdt, kon-den ze heel devoot naar kijken bij het bidden...
Vertrouwelingen waren ze (zonder enige twijfel Frans sprekend) van Filips de Goede, nauw betrokken bij de bouw van wat toen nog de Sint-Janskerk heette. Een kathedraal moest die worden, o ja, ook een kathedraal in Gent!...
Was Utrecht voor hen een model? Stad die toen erg veel weg had van wat we nu nog in de Gentse binnenstad kunnen zien: graanmarkt, korenmarkt... De dom de hoogste toren van Europa toen...
(Vlamingen denken graag dat Nederland niks voorstelde voor de Gouden Eeuw. Brugge, Gent, Mechelen, Antwerpen, dàt waren de steden!...)
Deelden de Van Eycks de trots en de ambitie van hun broodheren, lonkend naar het Noor-den... Als ich can, zou het motto van Jan geweest zijn, uiting van het "ontwakende zelf-bewustzijn van de renaissance-kunstenaar"...
Klopt dit wel?
Verwijst hij daarmee niet naar een gezegde dat ook in het Engels bestaat : I do as I can, but not as I would...
Is die afbeelding van de domtoren op zijn schilderij niet net kritiek op Vijdt, heel subtiel?...
Net zoals Geert Grote die had, gangmaker van de Moderne Devotie, veel vroeger al, eind veertiende eeuw, zelf toen nog kannunik in Utrechts "grote kerk". Contra Turrim Traiec-tensem schreef hij, een fel protest!
"Volgens de beroemde boeteprediker diende de toren geen algemeen nut en was zij, als een tweede toren van Babel, een symbool van trots en verspilling, slechts bedoeld om de ijdelheid te strelen en de bewondering van bezoekers te wekken. Hij voorspelde een rasse ineenstorting en meende de eerste scheuren al te ontwaren"... lees je op Wikipedia.
Waarom weten we zo weinig van Jan en Huub van Eyck?
Afkomstig uit Maaseik?...
Waarom kwam in Vlaanderen noch Nederland ooit iemand op het idee om hun leven te verfilmen?
Waarom bestaan zelfs in het Engels noch het Frans enige films van betekenis over het beroemde Huis der Bourgondiërs? Over hun fabelachtige rijkdom, dat zou toch prachtige beelden geven!
The Painter and His World het enige echte portret dat ik op BBC terugvinden kan (over de Honderdjarige Oorlog natuurlijk genoeg)... Uit 1966!... Hoe kan ik dat bekijken?...
Vreemd toch!!
Tijdens de ruimtevaartmanifestatie Space '86 in 1986 liet Chriet Titulaer tijdelijk een ge-schilderde Saturnusraket op ware grootte tegen de domtoren aanbrengen. Het gevaarte was bijna zo hoog als de toren zelf...
Interessant toch, ook!
Om dat allemaal in gedachten te houden, als we zo naar boven klauteren, straks.
Net als die andere Filips, in 1549, bij een bezoek aan de stad, toen nog gewoon vrolijk en jong, de zoon van Karel V...
Wat zou hij hebben genoten van het uitzicht!
Een uur na voltooiing van dit artikel, vond ik dit, nog even googlend op "Moderne Devotie & Jan van Eyck":
BeantwoordenVerwijderen(zie s.v.p. http://www.ru.nl/hovo/programma-voorjaar/overige-activiteiten-0/1252/)
12 juni as., themadag aan de Univ. Nijmegen!
"Op de themadag over Moderne Devotie wordt duidelijk, dat deze hervormingsbewe-ging ook buiten eigen kring van grote invloed was. Niet op de laatste plaats op de Vlaamse schilderkunst: destijds speelden belangrijke motieven uit de Moderne Devo-tie hierin een belangrijke rol. Met beeldmateriaal laten we zien dat met name het Lam Gods van Jan Van Eyck (ca. 1432-1435) bekeken en geïnterpreteerd kan worden te-gen de achtergrond van deze hervormingsbeweging. We besluiten deze themadag met een korte discussie over de stelling van Charles Taylor dat de Moderne Devotie aan het begin staat van de ontwikkeling van het moderne individu en zijn particuliere innerlijke ervaring"...
Na und?