Manifest

Inmiddels zal ieder wel weten dat cassatie in de zaak De Gelder niet mogelijk is gebleken (noch hijzelf, noch zijn ouders hebben dat gewild), maar gelukkig zijn er ook andere mid-delen om te blijven strijden voor een waardiger en humaner omgaan met geesteszieke criminelen.

En gelukkig wordt er in Vlaanderen ook gestreden! Niet alleen hoorde ik eind vorige week van onderstaand manifest (geschreven door de twee psychologen die ook al tijdens het proces een totaal ander geluid lieten horen), onderwijl blijkt ook dat dit al ondertekend is door 1320 mensen, onder wie tal van intellectuelen, hoogleraren, artsen, psychiaters, psychologen, rechters, advokaten, schrijvers, filosofen, cultuurdragers, zorgverleners, verplegers, leraren, ouders van kinderen met psychiatrische problematiek, ervaringsdes-kundigen...

Verheugend! (Als ooit in Frankrijk l'Affaire Dreyfus!...)

Mag ik je langs deze weg dan ook vragen om hen te vergezellen, en ook jouw handteke-ning aan die indrukwekkende lijst toe te voegen?

Dank.


* * *

MANIFEST VOOR EEN WAARDIGE OMGANG MET GEESTESZIEKEN 

DIE EEN CRIMINEEL FEIT HEBBEN GEPLEEGD 

De feiten die Kim De Gelder pleegde, waren gruwelijk en hebben enorm veel onherstel-baar leed veroorzaakt. Het juridisch–psychiatrisch onderzoek naar aanleiding van die feiten heeft uiteindelijk geleid tot een assisenproces. Ongeacht de vraag of dit dan wel de juiste beslissing is geweest, heeft dit proces zowel justitie als psychiatrie in een weinig fraai daglicht geplaatst.

- Tijdens zijn serene zoektocht naar de waarheid werd het proces bijwijlen overstemd door al te makkelijke retoriek. Is het gevaar van dergelijk taalgebruik niet dat het, eerder dan bij te dragen tot een rechtvaardig procesverloop en tot de verheldering van de misdaden, de volkswoede en de roep om wraak versterkt die in geen geval de geleden schade kan teniet doen?

- En de gerechtspsychiatrie? Heeft zij zich buiten de bij wet bepaalde grenzen van haar bevoegdheid begeven? Er wordt van haar verwacht dat ze zich in haar rapporten aan de rigoureuze vereisten houdt die aan klinisch diagnostisch onderzoek gesteld worden. Een psychiatrische diagnosestelling mag niet vervangen worden door een criminologische profilering van de beschuldigde. De ernst van de ziektegeschiedenis zoals bovendien vermeld in verscheidene medische dossiers, mag niet geminimaliseerd worden. Voorts is het oneerbaar dat wetenschappelijke bevindingen op een selectieve manier worden aan-gewend en dat men tot een diagnostische besluitvorming komt die gebaseerd is op een arbitraire keuze van elementen uit het geheel van klinisch materiaal. 

DAAROM PLEITEN WE VOOR :

- Het herstel van een justitie die naam waardig. Het eerste principe van het recht is dat het zich in de plaats stelt van wraak. Dit principe is een kostbare verworvenheid en een essentiële bouwsteen van onze democratie. Het respecteren van dit principe, onder welke omstandigheden ook, en onafhankelijk van het verschrikkelijk karakter van de misdrijven, is dan ook essentieel om deze democratische beschaving te beschermen.

- Het herstel van de gerechtspsychiatrie als een strikt klinische discipline die, wars van elk moraliserend oordeel, ernaar streeft de psychische oorzaak van de misdaad te vatten, een psychiatrisch beeld van het ziekteproces van de beschuldigde te schetsen en de misdaad binnen dit ziekteproces te situeren. Een klinisch diagnostisch onderzoek brengt naar best vermogen en zonder enige selectieve weglating de verscheidene elementen uit de geschiedenis van de beschuldigde in rekening en zal de wetenschappelijke en deonto-logische vereisten van zijn discipline met respect behandelen. Onder deze voorwaarden kan de psychiatrie bijdragen tot een beter begrip van de misdaad en biedt ze de maat-schappij de kans om op een adequate manier te antwoorden.

Nathalie Laceur & Geert Hoornaert